Κρίσεις Πανικού – Πρόληψη & Παρέμβαση
Η Διαταραχή Πανικού ανήκει στις Αγχώδεις Διαταραχές και αποτελεί ένα από τα πιο συχνά ψυχικά σύνδρομα της εποχής μας. Οι Κρίσεις Πανικού, όπως τις ονομάζουμε στην καθημερινότητά μας, μοιάζουν με ψυχικές εκρήξεις και εκδηλώνονται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Τα συναισθήματα που πυροδοτούν τις εκρήξεις αυτές είναι ο φόβος και το άγχος που μας κυριεύουν. Συνήθως πρόκειται για συναισθήματα που έχουμε καταπιέσει και απομακρύνει, στην προσπάθειά μας να γλιτώσουμε από την δυσκολία που ενέχουν. Είναι σαν να κλείνουμε τα μάτια στην υποψία μίας αγχώδους κατάστασης και να συνεχίζουμε, σαν να μην την σκεφτήκαμε ποτέ. Με αυτό τον τρόπο, το μυαλό μας λειτουργεί αυτο-προστατευτικά, θωρακίζοντάς μας από αρνητικές σκέψεις. Μπορεί , όμως, το μυαλό να σταματήσει το συναίσθημα;
Όταν οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας παίρνουν διαφορετικούς δρόμους, η σύγκρουση είναι μοιραία. Μία σκέψη μπορεί να καταπιέσει και να παύσει ένα συναίσθημα, δεν μπορεί όμως να το σταματήσει ή να το αλλάξει. Κάποια στιγμή, πιθανόν σε ανύποπτο χρόνο, αυτό θα βρει ευκαιρία να μας θυμίσει πως το νιώθουμε και η μόνη λύση είναι να το αποδεχτούμε, προκειμένου να το διαχειριστούμε. Όσο περισσότερο καταπιέζουμε ένα συναίσθημα, τόσο πιο άξαφνα και ανεξέλεγκτα θα διαχυθεί. Το αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις είναι μια «Κρίση Πανικού». Πιο συγκεκριμένα, οι κρίσεις πανικού μπορεί να είναι αποτέλεσμα είτε συνειδητών (έχω κλειστοφοβία και βρίσκομαι σε ένα ασανσέρ) είτε ασυνείδητων σκέψεων, οι οποίες μεταφέρουν νευρικά ερεθίσματα σε διάφορα μέρη του σώματος. Στην δεύτερη περίπτωση, οι συνθήκες είναι ασφαλείς, ωστόσο ξαφνικά το άτομο αισθάνεται τρόμο και πανικό. Ανεβαίνουν οι καρδιακοί παλμοί και η αναπνοή γίνεται εντονότερη, σαν να μην φτάνει ο αέρας. Οι κόρες των ματιών διαστέλλονται και συνήθως υπάρχει εφίδρωση, καθώς η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται. Τέλος, κάποιοι μπορεί να νιώθουν ότι θα χάσουν τις αισθήσεις τους ή ότι θα πεθάνουν.
Τουλάχιστον 1 στα 10 άτομα έχει κρίσεις πανικού. Οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις συστήνουν την διαταραχή πανικού και συνδέονται με άλλες διαταραχές. Πιο συγκεκριμένα, είναι πιθανόν να εκδηλωθούν καταθλιπτικά επεισόδια και κοινωνική φοβία, καθώς το άτομο σκέφτεται ότι δεν θα μπορέσει ποτέ να ξεπεράσει την κρίση, απογοητεύεται, θλίβεται και αποξενώνεται. Όταν νιώθουμε ότι παθαίνουμε κρίση πανικού, είναι σημαντικό να εστιάσουμε στην αναπνοή μας και να την ελέγξουμε. Προσπαθούμε να την κάνουμε πιο αργή και βαθιά. Με αυτό τον τρόπο θα επικεντρωθούμε στον εαυτό μας και θα αποφύγουμε ζαλάδες, ιλίγγους και κράμπες. Σε περίπτωση που οι κρίσεις είναι επαναλαμβανόμενες, είναι ανάγκη να ζητήσουμε την κατάλληλη ιατρική βοήθεια. Οι δύο βασικοί τρόποι παρέμβασης είναι η θεραπεία με φαρμακευτική αγωγή και η ψυχοθεραπεία. Ενδείκνυται η παράλληλη διεργασία και με τους δύο παραπάνω τρόπους, καθώς η κρίσεις επιστρέφουν εάν σταματήσει η φαρμακευτική αγωγή, χωρίς να υπάρχει ταυτόχρονη ψυχοθεραπευτική υποστήριξη.
Συνοψίζοντας, οι κρίσεις πανικού αποτελούν συχνό φαινόμενο στις μέρες μας. Παρελθοντικές καταστάσεις που μας πλήγωσαν, φοβίες και άγχη, σε συνδυασμό με τους στρεσογόνους παράγοντες της καθημερινότητας, μας φέρνουν σε συναισθηματικό αδιέξοδο που κάποια στιγμή, ξαφνικά, βρίσκει το δρόμο να εκδηλωθεί. Προκειμένου να προλάβουμε μια κρίση αλλά και να παρέμβουμε σ’ αυτήν, είναι σημαντικό να μας δώσουμε χώρο και χρόνο. Δεν αντιμετωπίζουμε τα συναισθήματά μας σαν μεμονωμένες στιγμές, αλλά σαν πλευρές μας που οφείλουμε να τις δούμε και να τους αφιερώσουμε χρόνο. Σε περίπτωση που νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να σηκώσουμε αυτό το βάρος και να διαχειριστούμε ένα δύσκολο συναίσθημα, δεν πιέζουμε τον εαυτό μας να το πάρει στις πλάτες του. Το μοιραζόμαστε και ζητάμε βοήθεια.