Ψυχική ανθεκτικότητα – Η ομιλία της Lucy Hone

    Η Dr. Lucy Hone ξεκινώντας την ομιλία της για τα μυστικά της ψυχικής ανθεκτικότητας, απευθύνθηκε στο κοινό ως εξής: «Θα ήθελα να ξεκινήσω, θέτοντας σε εσάς κάποιες ερωτήσεις. Αν έχετε χάσει κάποιον που αγαπούσατε πραγματικά, αν σας έχουν ραγίσει την καρδιά, αν έχετε βγει από ένα άσχημο διαζύγιο, αν έχετε υπάρξει θύμα απιστίας, παρακαλώ σηκώστε το χέρι σας. Αν έχετε επιβιώσει από φυσική καταστροφή, έχετε υποστεί εκφοβισμό ή έχετε απολυθεί από την δουλειά σας κάποια στιγμή στην ζωή σας, παρακαλώ σηκώστε το χέρι σας. Αν  έχετε βιώσει αποβολή ή έκτρωση, ή έχετε παλέψει με την στειρότητα, παρακαλώ σηκώστε το χέρι σας. Τέλος, αν εσείς ή κάποιος που αγαπάτε έχει αντιμετωπίσει διανοητική διαταραχή ή κάποιας μορφής σωματική ανεπάρκεια, άνοια, ψυχική διαταραχή ή αυτοκτονία, παρακαλώ σηκώστε το χέρι σας». Αυτό που συνάντησε η Hone ήταν μία αίθουσα που όλοι είχαν σηκώσει το χέρι τους. Όλοι είχαν να θυμηθούν και να συνδεθούν με κάτι από τα παραπάνω, γιατί, όπως συνέχισε η ίδια να λέει: «Οι αντιξοότητες δεν κάνουν διακρίσεις!»

    Η ίδια συνέχισε να μιλά για την αγάπη για την δουλειά της και για το πάθος που είχε να μεταφέρει τα επιστημονικά ευρήματα για την ψυχική ανθεκτικότητα στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Όλα αυτά μέχρι που η δωδεκάχρονη κόρη της σκοτώθηκε ακαριαία σε τροχαίο δυστύχημα μαζί με την συνομήλικη φίλη της και την μαμά της. Τότε μπήκε από την θέση που πομπού που προσπαθεί να βοηθήσει, στην θέση που δέκτη που ζητά βοήθεια. Όλοι ξεκίνησαν να της μιλούν για τα στάδια του πένθους και ότι πρέπει να ξεγράψει τα επόμενα πέντε χρόνια από την ζωή της, γιατί κάπου τόσο θα πάρει να διαχειριστεί το πένθος. Οι βοηθητικές πληροφορίες πήγαιναν και έρχονταν και η ίδια συνειδητοποίησε ότι όλοι της φερόντουσαν σαν να ήταν αδύναμη να ασκήσει οποιαδήποτε επιρροή στο πένθος της. Σαν να μην υπήρχε άλλη γιατρειά, παρά μόνο ο χρόνος. Ωστόσο, βιώνοντας όλη την διαδικασία του πένθους, κατάλαβε ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι. Κατάλαβε ότι οι άνθρωποι μπορούμε να είμαστε ενεργοί στις αντιξοότητες που μας συμβαίνουν και είμαστε ικανοί να βάλουμε τους εαυτούς μας να σκεφτούν και να δράσουν με συγκεκριμένους τρόπους, ώστε να μας βοηθήσουμε. Υπάρχουν πολλά στοιχεία ερευνών που η Hone, μέσα από την θλίψη της, κατάλαβε ότι μπορούν να την καθοδηγήσουν μέσα στις δύσκολες στιγμές και να της δώσουν ελπίδα. Έτσι λοιπόν ξεχώρισε 3 στρατηγικές που μπορούν να μας βοηθήσουν στις πιο δύσκολες ημέρες μας.

    Στρατηγική Νούμερο 1: «Όλα είναι μες την ζωή!». Οι άνθρωποι έχουμε την τάση να κλείνουμε τα μάτια στην δυστυχία, προκειμένου να μην βιώσουμε αρνητικά συναισθήματα. Έχουμε την αίσθηση ότι περιβαλλόμαστε από ένα άτρωτο κέλυφος που μας επιτρέπει να βλέπουμε την δυστυχία στους άλλους, άλλα δεν υπάρχει περίπτωση να συμβεί σε εμάς τους ίδιους ή στους ανθρώπους που αγαπάμε. Αυτό το φανταστικό κέλυφος λειτουργεί προστατευτικά για εμάς, αποκρούοντας την δυστυχία, μέχρι που ξαφνικά εκείνη έρχεται χωρίς να ρωτήσει και μας αγκαλιάζει. Τότε, αγανακτούμε και αναρωτιόμαστε: «Γιατί σε ‘μένα;», ενώ η ουσιαστική ερώτηση που έχουμε να κάνουμε στον εαυτό μας είναι «Γιατί όχι σε ‘μενα;» Δυσκολίες, ανεξαρτήτως της συναισθηματικής τους δυναμικής, μπορούν να σου συμβούν, όπως συμβαίνουν σε όλους. Δυστυχώς, στην εποχή της «φαινομενικής τελειότητας», όπου βομβαρδιζόμαστε από φωτογραφίες που απεικονίζουν την τέλεια ζωή, έχουμε την αίσθηση ότι μπορούμε να ζήσουμε σε ιδανικές συνθήκες, αλλά τα χέρια που σηκώθηκαν στην πρώτη ερώτηση που έκανε η Hone, αποδεικνύουν το αντίθετο και αυτό ΔΕΝ πρέπει να μας είναι αβάσταχτο! Έτσι είναι η ζωή, διάσπαρτη από θετικές και αρνητικές στιγμές που μπορούν να συμβούν σε όλους μας. Ψυχική ανθεκτικότητα σημαίνει να γνωρίζουμε ότι ο πόνος και η θλίψη είναι μέρος της ζωής. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα απαλυνθεί η δυσκολία ή θα περάσει πιο γρήγορα. Το θέμα δεν είναι να δημιουργηθούν ψευδαισθήσεις. Ωστόσο, έχοντας επίγνωση της πραγματικής ζωής, πέρα από το προστατευτικό μας καλούπι, η διαχείριση των δυσκολιών δεν θα είναι τόσο αργή και επώδυνη.

    Στρατηγική Νούμερο 2: «Θετική εστίαση». Η συναισθηματική συμβίωση με το άγχος και τον φόβο έχει γίνει πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας, προκειμένου να ανταποκριθούμε στους ραγδαίους ρυθμούς της σύγχρονης εποχής. Τα πρότυπα που προωθούν την τέλεια, ανέμελη ζωή είναι πολλά και οι προσδοκίες που έχουμε από τον εαυτό μας είναι τεράστιες, ώστε να είμαστε «αρκετοί». Η ψυχική ανθεκτικότητα εστιάζει στην ρεαλιστική ματιά της πραγματικότητας. «Τα πράγματα που δεν αλλάζουν είναι αυτά, ενώ τα πράγματα που αλλάζουν είναι εκείνα». Οφείλουμε να αποδεχτούμε αυτά που δεν αλλάζουν και να εστιάσουμε σε εκείνα που μεταβάλλονται προς το δικό μας καλό. Αυτό δεν σημαίνει να υποβαθμίζουμε τα αρνητικά, ωστόσο μπορούμε να επικεντρωνόμαστε στα θετικά, βρίσκοντας στιγμές για τις οποίες είμαστε ευγνώμονες και στιγμές τις οποίες στοχεύουμε να ζήσουμε. Η θλίψη μας πολλές φορές δεν μας αφήνει να δούμε μπροστά, αλλά οφείλουμε να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας τα υπόλοιπα πράγματα που μας κρατούν ζωντανούς. Σύμφωνα με την Hone: «Μην χάσεις αυτά που έχεις, παρακολουθώντας αυτά που έχασες».

    Στρατηγική Νούμερο 3: «Με βοηθά ή με βλάπτει αυτό που κάνω;» Προκειμένου να χτίσουμε ψυχική ανθεκτικότητα, οφείλουμε να κάνουμε πολλές φορές αυτή την ερώτηση στον εαυτό μας. Όταν βιώνουμε μια δύσκολη κατάσταση, λειτουργούμε αυτοκαταστροφικά. Εκεί είναι η στιγμή να σκεφτούμε αν τα πράγματα που κάνουμε, όντως μας βοηθούν ή μας κρατάνε πίσω. Η Hone στην ομιλία της έφερε το παράδειγμα με τις φωτογραφίες της κόρης της που κοίταζε και βυθιζόταν ακόμη περισσότερο στο πένθος. Μπορεί να είναι πολύ συνηθισμένα πράγματα αυτά που υποβάλλουμε τον εαυτό μας και μας βλάπτουν, όπως ένα ποτήρι κρασί ή λίγο παραπάνω γκάζι στο αυτοκίνητο ή υπερβολική/ καθόλου κατανάλωση φαγητού. Ρωτήστε τον εαυτό σας, ειδικά τις δύσκολες στιγμές, αν όντως έχει να σας προσφέρει κάτι η κάθε κίνησή σας.

     Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι επιλογή του καθενός. Εμείς αποφασίζουμε εάν θέλουμε να επενδύσουμε σε αυτήν. Σίγουρα, δεν είναι κάτι σταθερό, ούτε το κατακτάμε μια για πάντα. Ωστόσο, αξίζει να δοκιμάζουμε τα παραπάνω βήματα, προκειμένου να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να βρει μια καλύτερη πλευρά της ζωής.